Een rechter wordt in Nederland voor het leven benoemd, is onafhankelijk en niemand kan hem of haar vertellen welke uitspraken hij/zij moet doen. Maar wie zijn deze mensen en hoe ga je als advocaat om met een rechter die wat minder empathisch is? Topadvocaat Conchita van Rooij licht toe.
Vrijwel iedereen heeft door tv-series, films, of door de praktijk wel een bepaald beeld van een rechter. ‘Streng en rechtlijnig’, hoor je dan vaak. Komt dat overeen met de werkelijkheid?
‘De stijl van rechters is – net als die van advocaten – zeer gevarieerd. Als gemene deler kan ik vaststellen dat ze vaak heel aandachtig kijken en luisteren, de situatie goed in zich opnemen en eigenlijk niet zoveel emoties tonen. Als advocaat weet je daardoor nooit voor de volle honderd procent waar je aan toe bent. Soms krijg ik bijvoorbeeld een spervuur aan kritische vragen over me heen, terwijl dat bij de wederpartij niet het geval is. Inmiddels weet ik dat het dan nog steeds zo kan zijn dat de uitspraak in het voordeel van mijn cliënt is. Het is dus best moeilijk om rechters te duiden.’
Misschien een gekke vraag, maar is een rechter – enigszins – te vergelijken met een scheidsrechter in het betaald voetbal?
‘Eigenlijk wel, ja. De één leidt weliswaar een belangrijke wedstrijd en de ander een zwaarwegend proces, maar ze letten er allebei op of alles volgens de spelregels verloopt. Wij advocaten zijn de spelers die met een opstelling en strategie op allerlei mogelijke manieren proberen te scoren. Dus ja, het is een mooie vergelijking.’
Wanneer komt de naam van de rechter bij een zaak in beeld?
‘Soms staat de naam van de rechter in de zittingsbrief, maar vaak is dat ook niet het geval. In dat laatste geval kan ik dan even bellen met de griffie, oftewel: de administratie binnen een rechtbank of gerechtshof. En ja, bij sommige rechtszaken ga ik er inderdaad met lood in de schoenen naartoe en andersom zal dat misschien ook het geval zijn. Met de ene rechter heb je als advocaat nou eenmaal een betere synergie dan met de ander.’
Lees ook: Conchita van Rooij: ‘Scheiden is goed voorbereiden’
Houd jij bij welke rechters – in jouw ogen – opmerkelijke uitspraken deden?
‘Ik heb een heel scherp geheugen, maar uiteindelijk geldt ook voor familierechtadvocaten dat je zo goed bent als je laatste ‘wedstrijd’. Elke zaak en cliënt is anders. De ene cliënt is heel emotioneel, de ander klapt misschien dicht en voor de één is het geld belangrijk, terwijl de ander alles op alles wil zetten om de voogdij over de kinderen te krijgen.’
Jij staat bekend als de advocaat die ‘te vuur en te zwaard’ voor haar cliënten strijdt. Is dat voor sommige rechters niet heel lastig?
‘Wellicht, maar het allerbelangrijkste is dat ik de zaak goed draag. Naarmate ik meer naam en faam heb gekregen hoor ik vaker in de wandelgangen dat er wordt verondersteld ‘dat ik bij elke zitting het mes op tafel gooi en rücksichtlos tekeer ga’. De werkelijkheid is veel genuanceerder. Ik ben juist van het harmoniemodel en probeer altijd eerst flexibel en oplossingsgericht te werk te gaan. Pas als het écht nodig is, kan ik een draak zijn – maar dat geldt vaak ook voor de wederpartij.’
